Choroby zakaźne zwierząt

Rzekomy pomór drobiu

Jest zakaźną i zaraźliwą chorobą drobiu stanowi ogólnoświatowy problem dla branży drobiarskiej, powodując ogromne straty ekonomiczne w chowie i hodowli drobiu, co przekłada się na produkcję jaj i mięsa drobiowego. Na zakażenie wirusem rzekomego pomoru drobiu wrażliwe są ptaki gospodarskie, domowe. Najbardziej wrażliwe są ptaki z gatunku kura domowa, chorują również gołębie, u których rzekomy pomór drobiu nazywany jest paramyksowirozą (potocznie kręciek). Zakażone ptaki wydalają wirus z wydychanym powietrzem, wydzieliną z dróg oddechowych oraz kałomoczem. Materiał genetyczny wirusa znajduje się również w tuszkach i jajach. Wirus wykazuje dużą przeżywalność w środowisku, nawet kilka tygodni, oporny jest na wilgoć, wysychanie oraz gnicie. Inaktywowany jest przez formalinę, środki fenolowe i utleniające np. Virkon. Objawy kliniczne:

sapanie, kaszel
drżenie mięśni, skręt szyi
biegunka
letarg
zmiany krwotoczne na grzebieniu
wysoka śmiertelność zwłaszcza u brojlera kurzego
U kur niosek spadek nieśności oraz nieprawidłowości w budowie jaj

Rzekomy pomór drobiu jest chorobą podlegającą obowiązkowi zwalczania, niepokojące objawy należy niezwłocznie zgłaszać do Powiatowego Lekarza Weterynarii.

Profilaktyka : Szczepienia, bioasekuracja

Wysoce zjadliwa grypa ptaków

Grypa ptaków (AI – Avian influenza), jest wysoce zaraźliwą infekcją wirusową wywoływaną przez wirusy z rodziny Orthomyxoviridae, rodzaju influenzavirus A. Podatność na zakażenie grypą A wykazano u wielu gatunków ptaków; głównym rezerwuarem tego rodzaju wirusów jest ptactwo wodne, jednak przeważającą większość izolatów uzyskano z typów o niskiej zjadliwości u kur i indyków, które spośród gatunków dotkniętych chorobą mają największe znaczenie gospodarcze. Grypa ptaków jako niezwykle zakaźna i zaraźliwa choroba wirusowa drobiu, która może powodować śmiertelność do 100%.
Zakażone ptaki wydalają wirus w dużych ilościach przede wszystkim z:

kałem;
wydzieliną z oczu;
wydzieliną z dróg oddechowych;
wydychanym powietrzem.

Na zakażenie wirusami grypy ptaków podatne są prawie wszystkie gatunki ptaków zarówno domowych (drób), jak i dzikich wolno żyjących, jednak stopień wrażliwości poszczególnych gatunków jest zróżnicowany:

kury i indyki – duża wrażliwość na zakażenie, występowanie klinicznej postaci choroby;
kaczki i gęsi – wrażliwość na zakażenie wszystkimi szczepami wirusa, ale tylko niektóre bardzo zjadliwe wirusy wywołują kliniczną postać choroby. Drób wodny uważa się za potencjalny rezerwuar i źródło wirusa dla drobiu;

Objawy kliniczne:

śmiertelność w stadach do 100%
trudności z oddychaniem
brak apetytu
stroszenie piór
objawy neurologiczne

Wirus jest wrażliwy na wysoką temperaturę, w niskiej temperaturze przeżywa nawet kilka miesięcy, wrażliwy na detergenty i powszechnie stosowane środki do dezynfekcji.

Rzekomy pomór drobiu oraz wysoce zjadliwa grypa ptaków
są chorobami zwalczanymi metodami administracyjnymi,
Jeśli w stadzie stwierdzono w/w jednostki chorobowe następuje uśmiercenie drobiu i utylizacja zwłok.

W związku z występowaniem tych jednostek na terenie województwa mazowieckiego zostały wydane następujące Rozporządzenia Wojewody Mazowieckiego

Rozporządzenie Wojewody Mazowieckiego z dnia 22 listopada 2024 r. w sprawie zwalczania wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) na terenie powiatów: białobrzeskiego, ciechanowskiego, gostynińskiego, łosickiego, makowskiego, mińskiego, mławskiego, ostrołęckiego, ostrowskiego, płockiego, płońskiego, przasnyskiego, radomskiego, siedleckiego, sierpeckiego, sochaczewskiego, sokołowskiego, węgrowskiego, zwoleńskiego i żuromińskiego oraz miast: Ostrołęka, Płock i Siedlce.

Nakazuje się utrzymywanie drobiu w zamknięciu, zakazuje czasowego organizowania targów, wystaw, pokazów lub konkursów z udziałem ptaków oraz zakazuje utrzymywania kaczek i gęsi razem z innymi gatunkami drobiu.

Rozporządzenie Wojewody Mazowieckiego z dnia 23 grudnia 2024 r. w sprawie szczepień ptaków przeciwko rzekomemu pomorowi drobiu (ND) na obszarze województwa mazowieckiego.

Nakazuje się przeprowadzanie szczepień posiadaczom drobiu, utrzymywanego w celu umieszczania na rynku ptaków lub jaj
Zakazuje się wprowadzania do gospodarstw drobiu należącego do gatunków kura oraz indyk niezaszczepionych przeciwko rzekomemu pomorowi drobiu;

Choroba niebieskiego języka

Choroba niebieskiego języka (Bluetongue) jest zakaźną chorobą wywoływaną przez wirusy z rodzaju Orbivirus (Reoviridae). Wrażliwe są na nią wszystkie przeżuwacze (owce, kozy, bydło, dzikie – jelenie) oraz wielbłądowate (lamy, alpaki, wikunie). Zwierzęta nie zarażają się bezpośrednio od siebie. Główne znaczenie w szerzeniu się wirusa mają owady kłująco-ssące z rzędu muchówek, rodzaju kuczmany (Culicoides). Choroba nie przenosi się na człowieka. Produkty pochodzące od przeżuwaczy takie jak mięso, mleko, skóra czy wełna nie stanowią zagrożenia dla ludzi.
Przebieg choroby zależy od zjadliwości szczepu wirusa oraz wrażliwości zwierząt. Najbardziej wrażliwe są owce. Mniej wrażliwe są kozy i bydło (główny rezerwuar wirusa). Choroba może przebiegać w sposób bezobjawowy (głównie u bydła oraz kóz), może mieć przebieg łagodny oraz ciężki. Najczęściej występujące objawy kliniczne:

Łagodny przebieg choroby:	Ciężki przebieg choroby:
Niewielki wzrost temperatury przemijające zmniejszenie apetytu przekrwienie błony śluzowej jamy ustnej i nosowej	apatia, całkowita utrata apetytu – kilka dni gorączka obrzęk głowy, warg i języka; owrzodzenia i zmiany martwicze policzków, języka, dziąseł silne ślinienie się, przekrwienie języka zapalenie koronki racic, kulawizna zmniejszenie wydajności mlecznej ronienia i zaburzenia rozwojowe płodów obrzęk głowy wypływ surowiczy, śluzowy do ropnego z jamy nosowej

Choroba niebieskiego języka podlega obowiązkowi zgłoszenia. W przypadku stwierdzenia choroby, wokół ogniska tworzy się obszar o promieniu 150km, w którym obowiązują ograniczenia w przemieszczaniu zwierząt.

PRYSZCZYCA

Jest to choroba podlegająca obowiązkowi zwalczania na terenie Polski. Jest zakaźną i zaraźliwą chorobą zwierząt parzystokopytnych domowych – choruje bydło, owce, kozy, świnie oraz zwierzęta dzikie. Wirus wydalany jest przez zakażone zwierzę jeszcze przed wystąpieniem u niego objawów chorobowych. Zakażone i chore na pryszczycę zwierzęta wydalają wirus z wydychanym powietrzem, i ich wydzielinami oraz wydalinami. Zwierzęta mogą być nosicielami wirusa nawet do trzech lat.
Objawy kliniczne:

pęcherze wypełnione płynem na skórze i błonach śluzowych w jamie ustnej, na racicach, na strzykach,
kulawizna,
intensywny ślinotok,
gorączka,
apatia, osowiałość,
u bydła mlecznego znaczący spadek produkcji mleka.

Choroba w stadzie może występować w postaci klasycznej z pęcherzami, gorączką i kulawizną lub w postaci łagodnej ze słabo wyrażonymi objawami klinicznymi.

O KAŻDYM PODEJRZENIU WYSTĄPIENIA CHOROBY NALEŻY NIEZWŁOCZNIE POINFORMOWAĆ POWIATOWEGO LEKARZA WETERYNARII, NAJBLIŻSZY PODMIOT ŚWIADCZĄCY USŁUGI LEKARSKO WETERYNARYJNE BĄDŹ WÓJTA, BURMISTRZA LUB PREZYDENTA MIASTA.